Napoje roślinne

W przepisach często pojawia się propozycja, żeby zamiast mleka krowiego zastosować mleko roślinne. Mleko roślinne to nieprawidłowe nazewnictwo. Nazwa mleko jest prawnie zarezerwowana wyłącznie do produktów odzwierzęcych, więc gdy chcemy zastosować zamiennik mleka krowiego lub koziego, stosujmy nazwę napój roślinny.

Mleka roślinne – nazewnictwo w świetle prawa

Wprowadzanie do obrotu i reklamowanie produktów wyłącznie pochodzenia roślinnego, zamienników mleka, jako mleka roślinne lub przetwory mleczne, jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Zamienniki mleka i przetworów mlecznych na bazie surowców roślinnych nie mogą zawierać w nazwie słów: mleko, ser, śmietana, jogurt czy masło, które są zarezerwowane do określania surowców odzwierzęcych. Dlatego płynne, roślinne zamienniki mleka nie będą miały nazwy mleko roślinne. Zamiast mleko roślinne użyte będzie słowo napój. Najbardziej popularne napoje roślinne to: napój sojowy, a nie mleko sojowe, napój owsiany, napój migdałowy, a nie mleko migdałowe, napój ryżowy, a nie mleko ryżowe, napój kokosowy, a nie mleko kokosowe czy inny rodzaj napoju roślinnego - nie mleka roślinnego.

Dla kogo polecane są napoje roślinne?

Napoje roślinne to dobry wybór dla osób, które muszą wykluczyć z diety mleko krowie ze względów zdrowotnych (nietolerancje i alergie pokarmowe). Napoje roślinne chętnie wybierają również weganie do dań śniadaniowych, deserów czy zastosowania w przepisach zamiast mleka. Jeśli ktoś nie toleruje laktozy, napoje roślinne są dobrym wyborem, ponieważ w sposób naturalny nie zawierają tego cukru mlecznego. Ponieważ w Polsce problem wtórnej nietolerancji laktozy stwierdza się u około 20-40% populacji osób dorosłych, napoje roślinne cieszą się dużym powodzeniem.

Jaki napój roślinny wybrać?

Oferta napojów roślinnych jest bardzo szeroka. Pierwszy podział to napoje roślinne słodzone i napoje roślinne niesłodzone. W zależności od preferencji smakowych możemy wybrać napój roślinny z dodatkami np. napój sojowy waniliowy lub napój owsiany kakaowy. Napój roślinny może być wytwarzany z ziaren, ze zbóż: napój owsiany, napój orkiszowy, napój ryżowy; z orzechów: napój z orzechów laskowych, napój kokosowy (powszechnie znany jako mleko kokosowe), napój z orzechów nerkowca, napój migdałowy, a także napój roślinny z nasion: napój z konopi siewnych. Napoje roślinne zwane popularnie mlekiem roślinnym są często wzbogacane w wapń oraz witaminy D i K.

Napoje roślinne - wartości odżywcze

Najczęściej wybieranym napojem roślinnym jest napój sojowy, który pod względem zawartości białka można porównać do mleka krowiego. Ten napój roślinny, do którego stosowana jest nazwa mleka sojowego, jest także bogatym źródłem witamin z grupy B i składników mineralnych. Napój sojowy dostarcza fitoestrogenów, szczególnie ważnych dla kobiet cierpiących na dolegliwości okołomenopauzalne. Badania naukowe pokazują, że napoje roślinne takie jak: napój sojowy, napój migdałowy i napój owsiany mogą być w diecie źródłem steroli roślinnych czyli związków zapobiegającym zmianom miażdżycowym w naczyniach krwionośnych.

Dlaczego polecane są ekologiczne napoje roślinne?

Ekologiczne napoje roślinne powstają ze składników z certyfikatem ekologicznym tzn. przy ich uprawie nie wolno stosować nawozów sztucznych ani pestycydów. W technologii, w której powstają napoje roślinne, wyklucza się napromieniowanie produktów promieniami jonizującymi, chemiczną obróbkę i stosowanie organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) i ich pochodnych. Gdy powstaje eko napój roślinny wyklucza się stosowanie syntetycznych, sztucznych dodatków do żywności: barwników, konserwantów, przeciwutleniaczy, substancji słodzących, wzmacniaczy smaku i zapach. Dozwolone dodatki znajdują się na ściśle przestrzeganej liście dodatków np. guma gellan. Guma gellan to polisacharyd nie trawiony w układzie pokarmowym.

Domowy napój roślinny

Napoje roślinne można kupić gotowe lub przygotować samemu w domu. Samodzielne przygotowanie napojów roślinnych wymaga wprawy i sitka o drobnych oczkach. Aby przygotować tak zwane mleko migdałowe, czyli napój roślinny z migdałów, trzeba migdały zalać w garnku gorącą wodą, tak aby przykryła te cenne orzechy i obgotować przez około 5 minut. Po wystudzeniu migdały trzeba obrać ze skórki, zalać świeżą ciepłą przegotowaną wodą i zmiksować na gładką masę, którą trzeba odcedzić przez bardzo małe oczka sita. Otrzymany płyn to napój migdałowy czyli popularne mleko migdałowe.

Jak zrobić napój owsiany?

Z ziaren owsa powstaje napój roślinny bardziej gęsty i tłusty niż inne tak zwane mleka roślinne. Aby otrzymać taki napój trzeba namoczyć płatki owsiane w zimnej wodzie na noc i postawić w lodówce. Następnego dnia płatki się odcedza ale zachowując wodę z moczenia. Płatki trzeba teraz zmiksować, dodając stopniowo wodę, szczyptę soli i miód. Uzyskany płyn przecedza się przez sitko. Tak przygotowany napój można przechowywać w lodówce do 3 dni. Napój owsiany dobrze pasuje do przygotowania wegańskich ciast w miejsce mleka krowiego. Poranne płatki, musli czy granole też dobrze smakują z dodatkiem tego odżywczego napoju roślinnego.